Γεννημέννος την 3η Ιουλίου

Διάλογος με το Φραντς Κάφκα

-Μόλις ετοίμασα το φαγητό Φραντς. Να σου βάλω να φας;

-Τι έχεις φτιάξει; Κρέας; Δεν είναι μέσα στις διατροφικές μου συνήθειες.

-Μα αυτό το κρέας το επιτρέπει η θρησκεία σου.

-Δεν είναι μονό αυτό. Αποφεύγω το κρέας. Θέλω να τρέφομαι υγιεινά.

-Και τι κατάλαβες; Κατάφερες να πεθάνεις υγιής σε ένα σανατόριο.

-Ίσως ήταν καλύτερο που πέθανα σε ένα σανατόριο παρά να είχα δολοφονηθεί σε κάποιο στρατόπεδο συγκέντρωσης. Ευτυχώς δεν έζησα να βιώσω την παράνοια του ανθρώπου. Σχεδόν κανένας από τους συγγενείς ή τους φίλους μου δε γλίτωσε. Τελικά ναι. Ήμουν τυχερός που πέθανα τόσο νέος.

-Ωστόσο, μετά από όσα πέρασαν οι συμπατριώτες, τα γραπτά σου άρχισαν να γίνονται πιο δημοφιλή. Μέχρι τότε δεν ήσουν και πολύ γνωστός.

-Ναι. Είναι λίγο παράδοξο. Είχα ζητήσει, όσα από τα γραπτά μου δεν είχαν δημοσιευθεί να καταστρέφονταν μετά από το θάνατό μου.

Δεν εισακούστηκα όμως. Πλέον δεν ένιωθα τόσο νεκρός όσο πριν. Απογυμνώθηκα εντελώς. Όλοι διάβασαν, εκτός από τα βιβλία μου και τα ημερολόγια μου και τις επιστολές μου. Είδαν πόσο δύσκολο χαρακτήρα είχα. Με πόσο πόνο κατάφερνα να ανεχτώ τον ίδιο μου τον εαυτό.

-Είναι αλήθεια ότι έγραφες μόνο τις νύχτες;

Ο Φραντς Κάφκα γεννήθηκε
 στις 3 Ιουλίου 1883

-Είναι αλήθεια. Η νύχτα με ανέθρεφε, έπλαθε τις ιδέες μου. Εκεί έβρισκα την ησυχία που αποζητούσα. Προτιμούσα να θυσιάσω τη λύτρωση που μου έδινε ο ύπνος για να γράψω λίγες λέξεις. Μέσα στη νύχτα γεννήθηκε η Δίκη, στο σκοτάδι των βραδιών συντελέστηκε η Μεταμόρφωση και είδα το σκαθάρι να καταπίνει τη σκιά μου. Αλλά και εκεί, έγραψα τα πιο συνταρακτικά μου λόγια προς τη Φελίτσε.

-Δε θέλω να μου πεις για τα βιβλία σου. Προτιμώ να μάθω κάποια πράγματα για τη ζωή σου. Για τη Φελίτσε για παράδειγμα, που την ανέφερες πριν.

-Η σχέση μας εξελίχθηκε κυρίως μέσα από τις επιστολές. Δε γινόταν και διαφορετικά. Εκείνη, δε θα μπορούσε να με ανεχτεί δίπλα της ούτε δυο ημέρες. Η Φελίτσε ήταν γεννημένη για δράση, είχε γρήγορη σκέψη, καταπληκτική αντίληψη. Όταν μια φορά είχαμε βρεθεί με πολύ κόσμο, την είδα πως συμπεριφερόταν. Έπαιρνε μέρος σε όλες τις συζητήσεις και η αυτοπεποίθησή της ήταν απέραντη. Εγώ από την άλλη καθόμουν σε μια καρέκλα. Κι αν είχα αποκοιμηθεί, ίσως τότε η παρουσία μου γινόταν περισσότερο αντιληπτή.   

-Τι επιζητούσες από εκείνη;

-Τις επιστολές της. Τα λόγια της. Με όσα μου έλεγε με έπιασε από το χέρι και με έκανε να καταλάβω πως είμαι ικανός για τα αυτονόητα. Ήθελα να μου γράφει κάθε μέρα. Όταν καθυστερούσα να λάβω επιστολή της κλεινόμουν στο δωμάτιό μου, ξάπλωνα στο πάτωμα, γιατί μόνο έτσι ένιωθα ότι δε θα έπεφτα στο κενό. Όμως όταν η επιστολή της ερχόταν, στην απάντησή μου προς εκείνη, έδειχνα πάντα την ασημαντότητά μου. Κατέστρεφα την εικόνα μου στα ρήγματα των ματιών της σα να επιδίωκα να μη μου στείλει γράμμα ποτέ ξανά. Παραήμουν ευαίσθητος απ’ όσο έπρεπε ή από όσα άντεχα να ήμουν.

-Φραντς, περιέγραψε τις λίγες φορές που βρεθήκατε από κοντά.

-Ήθελα να ήμουν μαζί της για να της δείξω και να της πω ποιος είμαι στ’ αλήθεια, γιατί οι επιστολές μου συνέχεια παραπονιόντουσαν. Όμως δε μπόρεσα να καταφέρω το ζητούμενο με την παρουσία μου, παρ’ ότι με τα γραπτά μου εν τέλει. Κι όταν καθόμουν δίπλα της ένιωθα την ανάσα και τη ζωντάνια της, ενώ στην πραγματικότητα ήμουν περισσότερο μακριά της, απ’ ότι όταν βρισκόμουν στο δωμάτιό μου και της έγραφα τα γράμματα μου. Τελικά η Φελίτσε με γνώρισε καλύτερα από τα γραπτά μου, παρά με την παρουσία μου.

-Γνώρισες και τους φίλους της, το περιβάλλον της;

-Ναι, αλλά ένιωθα τόσο μικροσκοπικός, ενώ όλοι τους ήταν τόσο υπερβολικά ψηλοί, καθώς στεκόταν τριγύρω μου. Όλα ταίριαζαν στην περίσταση, εκείνοι ήταν πανύψηλοι, επειδή την είχαν στην κατοχή τους κι εγώ ήμουν τόσο μικροσκοπικός, επειδή δεν την είχα.

-Σε επηρέασε και στο τρόπο που έγραφες;

-Απόλυτα. Όλα τα γραπτά της είχαν να κάνουν με εκείνη. Εγώ θρηνούσα εκεί βέβαια, ό,τι δε μπορούσα να θρηνήσω στην αγκαλιά της. Ήταν ένας σκόπιμα παρατεταμένος τρόπος να την αποχαιρετώ, μόνο ασφαλώς που ήταν αναγκασμένος από εκείνη, αλλά εξελισσόταν στην κατεύθυνση που όριζα εγώ.

-Στην καθημερινότητά σου σε επηρέαζε;

-Στην ίδια ένταση όπως και στα γραπτά μου. Όμως τελικά κατάλαβα, το ίδιο ένιωσε και εκείνη, πως το μόνο μέσον για να με επηρεάσει αληθινά είναι η στέρηση των επιστολών της προς εμένα.

-Θα ήθελες όλα όσα έγιναν με τη Φελίτσε, να είχαν εξελιχθεί αλλιώς;

-Πάλι όλα θα είχαν το παράπονο που έχουν τώρα. Η γεύση από το όνομά της και μόνο είναι πολύ γλυκιά. Όταν σώπαινε για πολλές μέρες, στεκόμουν πριν από το μετέωρο βήμα της αμφισβήτησης και αναρωτιόμουν τελικά, τι να ήθελα άραγε από εκείνη; Τι ήταν αυτό που με έκανε να θέλω να την ακολουθώ; Γιατί τότε δε λάμβανα τα σημάδια; Είχα τη δικαιολογία ότι επιθυμούσα να την αφήσω ελεύθερη, αλλά με τον τρόπο μου γινόμουν όλο και πιο φριχτός.

-Ένιωσες ότι είχες τη συμπάθεια της;

-Αισθανόμουν ότι με συμπαθούσε από οίκτο. Και η δικιά μου ανταμοιβή ήταν ο φόβος.

-Κέρδισες ή έχασες από τη γνωριμία μαζί της;

-Νομίζω πως αν δεν την είχα γνωρίσει θα έχανα όσα κέρδισα από εκείνη. Και τώρα που τη γνώρισα κέρδισα όσα θα έχανα, αν δεν είχε βρεθεί ποτέ στο δρόμο μου.

-Θέλω να μου πεις κι άλλα. Είναι διασκεδαστικό να βλέπεις το συνομιλητή σου να αυτοταπεινώνεται, όταν ειδικά η ταπείνωσή του γίνεται με το παγωμένο στιλέτο της ειλικρίνειας.

-Δεν έχω διάθεση να μιλήσω παραπάνω. Άλλωστε σα σήμερα γεννήθηκα και η μέρα δε με προδιαθέτει να θυμάμαι. Για εμάς τους νεκρούς, τα γενέθλια είναι πολύ ξεχωριστά. Δε χρειάζεται να κρύβουμε την ηλικία μας. Δυστυχώς δεν έχω κάτι για να σε κεράσω που θα σου αρέσει. Ποτέ δεν είχα στο σπίτι μου ζάχαρη, καφέ ή αλκοόλ.

-Άρα, αφού σήμερα έχεις τα γενέθλιά σου και είσαι νεκρός, δε μπορώ να σου ευχηθώ χρόνια πολλά.

-Η αιωνιότητα φυλλομετρά διαφορετικά το χρόνο.

-Με συγχωρείς. Είμαι πολύ αγενής που δε σου έφερα ένα δώρο. Θα μπορούσα ας πούμε να σου δωρίσω μια σπάνια έκδοση από ένα βιβλίο σου.

-Θα ήταν πολύ αφόρητο να ξαναδιάβαζα κάτι από εμένα. Λένε ότι είμαι πολύ σκοτεινός συγγραφέας. Και ο θάνατος χρειάζεται φως για να υπάρχει.

-Μόνο κάτι τελευταίο. Αν θα μπορούσες να αλλάξεις κάτι από τη ζωή σου, τι θα άλλαζες;

-Θα ξεκινούσα από την αρχή. Δε θα ήθελα να ήμουν γεννημένος την 3η Ιουλίου. Νομίζω, πως αυτό ήταν που με στιγμάτισε.