Η σκύλα (Scarlet Street)

Γραφή πάνω σε μια ταινία 

ΥΠΟΘΕΣΗ

Ο Κρίστοφερ Κρος (Edward G.Robinson) είναι ένας μεσήλικας, ευσυνείδητος ταμίας σε μια εμπορική επιχείρηση με είδη ένδυσης. Ο μεσήλικας Κρις, όπως τον αποκαλούν οι οικείοι του, ζει μονότονη ζωή, δίχως συγκινήσεις παντρεμένος με μια καταπιεστική σύζυγο. Η μόνη διέξοδος που βρίσκει είναι η ενασχόλησή του με τη ζωγραφική.

Ένα βράδυ γίνεται μάρτυρας του ξυλοδαρμού μιας γυναίκας, της Κίτι (Joan Bennett), πολύ νεώτερη από εκείνον. Αφού καταφέρνει να τη γλιτώσει, γνωρίζονται καλύτερα και ο Κρις την ερωτεύεται. Η Κίτι όμως που δε νιώθει τίποτα γι’ αυτόν τον εκμεταλλεύεται με κάθε τρόπο, με την παρότρυνση μάλιστα του Τζόνι (Dan Duryea), εραστή της Κίτι.

Τα γεγονότα της εκμετάλλευσης θα πυκνώσουν και τα αποτελέσματα αυτών θα φέρουν τραγικές συνέπειες στις ζωές όλων, θυτών και θυμάτων που θα έχουν εμπλακεί σε αυτά. Μόνο που οι ρόλοι του θύτη και του θύματος δε θα είναι πλέον ευδιάκριτοι.

Ο ΚΡΙΣ

Η ταινία Scarlet Street, (η ταινία αν και γυρίστηκε το 1945, εντάσσει την πλοκή της το 1934) όπως είναι ο πρωτότυπος τίτλος, είναι ένα φιλμ που πάνω απ’ όλα περιέχει ολοκληρωμένους χαρακτήρες. Σαφώς στην κορυφή στέκει ο Κρις που σκιαγραφείται αδρά και καθηλωτικά. Όμως και οι άλλοι ρόλοι ξεδιπλώνονται με απόλυτη μαεστρία. Ο σκηνοθέτης Fritz Lang δημιουργεί, δίχως περίτεχνα μέσα και υπερβολές, ένα νουάρ φιλμ που πλάνο πλάνο χτίζει αριστοτεχνικά την ολοκλήρωση του είδους.

Ο Κρις είναι ένας μεσήλικας άνδρας στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Αμερικάνικη κοινωνία προσπαθεί να συνέλθει από το χρηματιστηριακό κραχ του 1929. Για τον Κρις όμως το οικονομικό κομμάτι δεν αποτελεί πρόβλημα. Όχι ότι είναι πλούσιος μα ζει απλά με την καταπιεστική σύζυγό του που δεν καταλαβαίνει τις καλλιτεχνικές του ανησυχίες.

Ήδη όμως από τα πρώτα λεπτά της ταινίας ορίζεται το πραγματικό πρόβλημα του Κρις με την ερώτηση που κάνει σ’ ένα συνάδελφό του: “Άραγε θα μπορούσε να με αγαπήσει κι εμένα μια όμορφη και νέα κοπέλα;”, βλέποντας το αφεντικό του να κυκλοφορεί ακριβώς με μία όμορφη και νέα γυναίκα. Είναι ολοφάνερες οι ανασφάλειες που επικρατούν στο χαρακτήρα του, τα ανολοκλήρωτα όνειρά του και ο συμβιβασμός να ζει απλά με μία σύζυγο που όχι μόνο δεν του προσφέρει την ηρεμία, αλλά και τον μειώνει συνεχώς.

Η παράδοξη συνάντηση με την πολύ νεότερή του και όμορφη Κίτι, αλλά και η συνέχεια της γνωριμίας τους, σε μία κρίση αυτογνωσίας του Κρις θα μπορούσε να αποτρέψει τα επόμενα γεγονότα. Δεν υπάρχει ούτε μία στιγμή που αναρωτιέται, αν η Κίτι δείχνει τη συμπάθειά του προς εκείνον για να αποκομίσει άλλα οφέλη. Θεωρεί δεδομένο ότι και η Κίτι συγκινήθηκε από αυτόν, αν και χαρακτήρες σαν τη Κίτι ποθούν να έχουν ακριβώς κάτι το αντίθετο του Κρις. Όπως είναι και ο εραστής της ο Τζόνι. Δυνατός και εκμεταλλευτής.

Όμως ο Κρις είναι αποφασισμένος να ζήσει αυτό που του παρουσιάζεται μπροστά του. Νιώθει πως δε θα έχει άλλη ευκαιρία στη ζωή του. Κι εδώ δημιουργείται η σύγχυση: Άραγε ένας χορτασμένος άνθρωπος στην ηλικία του θα παγιδευόταν από τη σαγήνη της Κίτι; Μάλλον όχι, γιατί θα λειτουργούσαν σα συναγερμός οι συσσωρευμένες εμπειρίες του, αυτές που έχει αποκτήσει σε νεανική ηλικία και τις χρησιμοποιεί μετέπειτα σαν ασπίδα σε περιπτώσεις ανάλογες.

Ο Κρις δε γίνεται θύμα όταν γνωρίζει την Κίτι. Ήταν θύμα όλων των καταστάσεων. Μπλέχτηκε σ’ έναν γάμο ανέραστο, συζεί με μια γυναίκα τύραννο, έζησε μέχρι τότε όλες τις συμβάσεις και ακόμα κι όταν δεν υπήρχε ο λόγος να υποταχθεί εκείνος δημιουργούσε τις καταστάσεις και υποτασσόταν. Μάλλον βολευόταν κι εκείνος, βολεύοντας όλους όσους ήταν γύρω του.

Ακόμα κι όταν φανερώνονται οι εξαπατήσεις από την Κίτι και τον εραστή της ο Κρις δείχνει να απολαμβάνει το βιασμό του και να απλώνει το χέρι, όχι να συγχωρέσει μόνο, αλλά να κατανοήσει την οπτική της Κίτι. Η ευαισθησία του που εκφράζεται μέσα από τη ζωγραφική, ξεδιπλώνεται και καλύπτει τις αλήθειες μπροστά του, καθιστώντας τον πλέον και θύμα του ίδιου του του εαυτού.

Αλλά αυτή η ευαισθησία δε γίνεται εσαεί να εξακολουθεί να φανερώνει αδυναμία. Όταν αργά ή γρήγορα εξαερίζεται μετατρέπεται σε θυμό κι αν ο ατμός του θυμού δεν έχει τις εξόδους να διοχετευτεί τότε ξεσπά. Γιατί η ευαισθησία και ο θυμός είναι δύο όψεις πάνω σ’ ένα νόμισμα. Κι όσο αν εξαντλούνται οι πιθανότητες, δε γίνεται συνεχώς το νόμισμα όταν το πετάς στον αέρα να πέφτει συνεχώς από την ίδια πλευρά.

Έτσι και στον Κρις. Η απρόσμενη αλλαγή στη ζωή του δεν ήταν παροδική. Δεν άλλαξε μονάχα τον τρόπο που αντίκριζε πια τον κόσμο, αλλά και τον ίδιο. Παραμένει διαρκώς και αμετάβλητο στην ταινία ως το τέλος, πως όποιος είναι ικανός για το καλό, μπορεί να είναι και για το χειρότερο. Πάντα όμως φύση σαν του Κρις επιστρέφει, γυρίζει στην αφετηρία του, επειδή τελικά είναι η ευαισθησία που επικρατεί έστω και ενάντια στις πιθανότητες του στριψίματος ενός νομίσματος.